Từ kiến trúc mở đến tinh thần mở

Ngoài “thị trường mở”, có lẽ khái niệm “mở” được nhắc đến nhiều nhất là “mã nguồn mở”. Hai khái niệm khác, không kém phần quan trọng, nhưng ít được nhắc hơn là “kiến trúc mở” (của Internet) và “tinh thần mở” (open-mindedness). Xét về nhiều mặt, có một mối liên hệ sâu sắc giữa mã nguồn mở, kiến trúc mở, và tinh thần mở. Hoàn toàn có thể lý luận một cách thuyết phục rằng các khái niệm mở này đóng vai trò thiết yếu cho sự phát triển và hội nhập của Việt Nam (hay bất kỳ quốc gia nào khác) trong thế kỷ 21.

1. Mã nguồn mở

Trong bài “sự dịch chuyển của mẫu hình mã nguồn mở” (open source paradigm shift), Tim O’Reilly – CEO của nhà xuất bản kỹ thuật O’Reilly nổi tiếng – lập luận rằng phong trào mã nguồn mở và mã nguồn miễn phí là một sự dịch chuyển mẫu hình của công nghệ và khoa học máy tính. Khái niệm dịch chuyển mẫu hình trong khoa học đầu tiên được triết gia Thomas Kuhn mô tả trong quyển sách lừng danh “Cấu trúc của các cuộc cách mạng khoa học”. Đại khái, Kuhn lý luận rằng khoa học không phát triển tuyến tính mà thỉnh thoảng có các bước nhảy vọt khổng lồ gọi là một lần dịch chuyển mẫu hình. (Ví dụ: Newton và Einstein đánh dấu hai bước nhảy vọt của Vật Lý.)

Continue reading